Wat wil je hond je vertellen? ‘Hondenluisteraar’ weet raad

Wat wil je hond je vertellen? ‘Hondenluisteraar’ weet raad: “Blaffen of grommen zijn vaak het gevolg van signalen die te lang zijn genegeerd”

Woef, waf, waf, woef. Begrepen? Wij ook niet. En daar zit nu juist het probleem. Onze honden praten wel tegen ons, we begrijpen ze alleen niet. Na de eerste lockdown belandden ontzettend veel honden in het asiel. En dat zal, nu er weer versoepelingen aankomen, waarschijnlijk niet anders zijn. “Als we de noden van onze dieren en hun lichaamstaal begrepen, zouden we dat kunnen voorkomen”, stelt hondenluisteraar Gwen Kuyps. Wat die noden zijn en hoe honden met ons communiceren, legt ze graag uit.

Roxanne Wellens 04-05-21, 14:18 Laatste update: 04-05-21, 15:41

Tijdens het afgelopen jaar kochten we massaal huisdieren. Omdat we de hele dag thuis waren. Omdat we nood hadden aan een wandelmaatje. Maar wat gebeurt er met die schatten, nu nog meer versoepelingen in zicht zijn en we weer meer mogen dan alleen het ondertussen standaard uitje naar het park? Juist. Een deel ervan belandt in het asiel. Een jammere zaak, vindt hondenluisteraar Gwen Kuyps, die al twaalf jaar met honden bezig is. “Sommige mensen doen hun hond weg, omdat hij probleemgedrag vertoont. Anderen omdat ze er geen tijd voor hebben, of ze er geen sterke band mee hebben opgebouwd. Allemaal dingen die je kan voorkomen door de taal en de behoeften van je hond te leren kennen.”

Naast eten en drinken heeft een hond nog een heleboel andere dingen nodig. Zo onderscheidt Kuyps natuurlijke behoeften en sociale behoeften. “Natuurlijke behoeften zijn dingen die een hond nodig heeft op mentaal, fysiek en emotioneel vlak. Elke dag bewegen, bijvoorbeeld. Sociale behoeften gaan, zoals het woord al zegt, over de interactie met de omgeving. Elke hond is anders, maar deze behoeften zijn quasi gelijk voor elk ras.”

Honden willen, net als mensen, gehoord worden. Alleen hebben zij geen stem waarmee ze ons kunnen vertellen wat er schort.

Gwen Kuyps, hondenluisteraar

Enkele natuurlijke behoeften

1. Elke dag bewegen: “Elke hond, hoe klein ook, heeft dagelijks een wandeling nodig. Dat is zo van belang, omdat honden de wereld ontdekken via hun neus. Wij mensen komen een kamer binnen en tasten alles af met onze ogen. Honden niet, zij ruiken en reageren op wat hun neus hen zegt. En ook wij hebben afwisseling nodig van decor. De hele dag binnen zitten is snel deprimerend.

Een wandeling is daarom de perfecte gelegenheid voor je hond om op verkenning te gaan, alsof hij een krant leest vol nieuwtjes. Probeer voldoende afwisseling in de wandelingen te steken: elke dag hetzelfde toertje rond de blok wordt snel saai. Kan je niet gaan wandelen door omstandigheden? Speel dan een speurspelletje met hem: verstop koekjes in huis en laat hem ze zoeken. Dat vinden ze fantastisch.”

Daarbij adviseert de expert om je hond tijdens de wandeling vrijheid te geven, aan de hand van een lange lijn of door hem los te laten lopen op een plek waar het kan en mag. “Hem de ruimte geven om zélf te kiezen waar hij snuffelt, verlaagt zijn stressniveau meteen. Hoe meer vrijheid je je hond geeft, hoe blijer hij zal zijn. Al moet je dan als eigenaar ook best sterk in je schoenen staan.”

(Lees verder onder de foto)

Foto ter illustratie. © Getty Images

2. Ervoor zorgen dat hij geen pijn heeft: “Klinkt logisch, toch? Maar soms heeft een hond pijn zonder dat je het weet. In mijn praktijk heb ik al honden gezien die problematisch gedrag vertoonden, zoals uitvallen naar mensen, omdat ze eigenlijk pijn hadden. In hun gewrichten, aan hun rug, noem maar op. Zo heb ik al een aantal cliënten eerst naar de dierenarts gestuurd voor ik ze kon verder helpen.”

3. Voldoende rust: “Een gemiddelde hond slaapt zo’n achttien uur per dag. Dat wil zeggen dat hij zes uur actief en wakker is. Al komt het niet vaak voor, toch zijn er honden die té veel beweging krijgen en daardoor erg onrustig zijn. Dan kan verplichte rust wonderen doen.”

4. Een eigen plek: “Elke hond heeft een of meerdere plekjes in huis nodig waar hij veilig is en tot rust kan komen. Een mandje, een kussen. Liefst plekjes bij jou in de buurt. Je hond in de garage zetten terwijl jullie in de woonkamer zijn, zorgt ongetwijfeld voor frustraties. Honden zijn roedeldieren. Ze beschouwen hun baasjes en andere huisdieren als hun groep. En daar willen ze deel van uitmaken.”

Ik geloof dat de band tussen hond en mens berust op veel meer dan gehoorzaam­heid.

5. Structuur: “Het is belangrijk dat het hele gezin consequent omgaat met de hond. Mag hij van moeder altijd loslopen, terwijl vader hem aan de leiband houdt? Dat is verwarrend. Zorg ervoor dat iedereen op dezelfde manier met hem omgaat. Daarnaast heeft een hond veel aan voorspelbaarheid. Elke dag verloopt voor hem best hetzelfde. Op hetzelfde uur eten, elke dag een wandeling… Is die structuur er niet, dan ontstaat er opnieuw stress.”

Sociale behoeften

1. Gehoord worden: “Honden willen, net als mensen, gehoord worden. Alleen hebben zij geen stem waarmee ze ons kunnen vertellen wat er schort. Daarom worden ze in bepaalde situaties stout, onrustig, bang, bijten ze je pantoffel kapot of plassen ze binnen. Eigenlijk zegt je hond daarmee: ‘Help, ik voel me verloren en weet niet wat ik moet doen’. Dan hebben ze juist niét nodig dat je boos wordt, wel dat je naar de oorzaak van het probleem zoekt en de ondersteuning biedt die ze nodig hebben. Sterker nog: word je boos of gestresseerd, dan is de kans groot dat ze dat gevoel van je overnemen. Wil je een rustige, blije, hond, wees dan zelf rustig en blij.”

2. Bijdragen: “Een hond wil een taak. Hij wil betrokken zijn in je leven. Hij wil iets te doen hebben. Een wandelmaatje zijn, je gezelschap houden, samen leuke dingen doen. Honden willen, net zoals mensen, het gevoel hebben dat ze belangrijk zijn. Van een hele dag in een mand liggen wordt een hond niet gelukkig. In de ideale wereld kan je hond drie uur per dag ‘op avontuur’. Naar het bos, naar zee, samen joggen, mee in de kofferbak naar het postkantoor, mee op familiebezoek, als je wil kan je daar heel creatief mee zijn. Je hoeft er niet per se je me-time voor te laten. Beleef die me-time gewoon samen met je trouwe vriend!”

3. Gezien worden: “Ik geloof dat de band tussen hond en mens berust op veel meer dan gehoorzaamheid. Meer dan: jij zit, ik geef je een snoepje omdat je luistert. Wil je echt een connectie met je hond, accepteer hem dan voor wie hij is door hem onvoorwaardelijk graag te zien. Een liefde die veel verder gaat dan wat je kan bereiken in de hondenschool.”

Dat zijn een hele hoop dingen, waar veel mensen zich niet van bewust zijn wanneer ze een hond in huis nemen. “We hebben geen ruimte in onze agenda voor de noden van onze hond. Daarom is probleemgedrag vaak niet de schuld van het dier, maar gewoon het gevolg van te weinig tijd en investering van het baasje”, stelt de expert. “Zoals eerder gezegd veroorzaak je door deze basisbehoeften niet in te vullen probleemgedrag of een gebrek aan connectie tussen hond en baasje. Twee belangrijke oorzaken die leiden tot de keuze om je hond naar het asiel te doen.”

(Lees verder onder de foto)

Foto ter illustratie. © Getty Images

Kalmerende signalen

En er is meer. Honden pràten ook echt. Alleen niet op de manier die wij gewend zijn. Ze praten uitsluitend met hun lichaamstaal. Kleine, subtiele bewegingen die ontzettend veel zeggen voor wie ze juist interpreteert. De boodschap? Ik heb geen kwade bedoelingen. “Honden kalmeren de omgeving wanneer die op de een of de andere manier bedreigend aanvoelt”, zegt Kuyps. “Kalmerende signalen zijn een essentieel onderdeel van je hond te leren begrijpen. Want hevige reacties zoals agressie, blaffen of grommen zijn vaak het gevolg van kalmerende signalen die te lang zijn genegeerd. Door het baasje, of door een andere hond. De volgende keer wanneer je hond een andere hond passeert, let dan eens op hoe hij zich gedraagt. Je zal versteld staan van wat je ziet.” De meest voorkomende kalmerende signalen zijn:

1. Het hoofd wegdraaien

2. Met de tong langs de lippen of aan de neus likken

3. Geeuwen

4. Gaan zitten of liggen

5. Hun oogwit laten zien

6. In een boog naar een andere hond of mens toelopen

Tip: wil je kennismaken met een vreemde hond, loop er dan niet recht op af. Ga in een boog, draai je hoofd weg en ga zitten als het gaat om een nerveus of angstig dier.

Vertrouwensband

Tot slot wil de expert benadrukken dat het allerbelangrijkste onderdeel in de omgang met je hond de vertrouwensband is. “In plaats van onze honden te willen fixen, zouden we ook kunnen focussen op het ontwikkelen van een vertrouwensband die op veel meer rust dan ‘Ik leid, jij volgt’. Zo gaan we toch ook niet om met onze kinderen? Voor mij is een relatie met een dier hetzelfde als een relatie met een mens. Communicatie, begrip, connectie en toewijding zijn daarin essentieel.”